ZZP’er Of Werknemer?

Fiscale voor- en nadelen

Fiscale voordelen van de overheid zijn er in overvloed. Dit betreft bijvoorbeeld verschillende soorten aftrekposten maar ook een MKB-winstvrijstelling. Deze voordelen zijn ervoor om het ondernemerschap te stimuleren. Deze voordelen zijn er echter niet voor niets, aangezien zzp’ers veel meer onzekerheid kennen en meer risico’s nemen dan een werknemer. 

Gezagsverhouding

Om te beginnen, zzp’ers worden doorgaans ingehuurd op basis van een overeenkomst van opdracht. Je spreekt dan van een opdrachtgever en opdrachtnemer. En niet van een werkgever en werknemer. De vormen kennen een aantal kleine verschillen. 

Eén van die verschillen betreft de gezagsverhouding. De werknemer is in dienst van zijn of haar werkgever. Dat is een zzp’er niet. Een zzp’er wordt ingehuurd voor bepaalde specifieke opdrachten en is dus niet in dienst. 

De vraag rijst dan: wanneer heeft iemand gezag op mij? Dat is opgedeeld in vijf elementen waarmee de belastingdienst beoordeelt of iemand onder deze gezagsverhouding zit. Deze vijf elementen zijn:

• Leiding en toezicht: er wordt gekeken of de opdrachtgever invloed heeft op de zzp’er in opdracht. Als er sprake is van een resultaatsverplichting, dan kan dat een aanwijzing zijn dat de werkende de vrijheid heeft om te bepalen hoe hij dit resultaat bereikt. Een aanwijzing van een gezagsverhouding kan het geven van instructies zijn over de manier waarop een resultaat behaald moet worden.
• Vergelijkbaarheid personeel: met het vergelijken van een opdrachtnemer en personeel kun je verschillen zien of de opdrachtnemer onder gezag staat. De werkzaamheden die de werkende bij de opdrachtgever verricht, worden bij deze opdrachtgever ook verricht door mensen in dienstbetrekking.
• Werktijden, locatie, materialen, hulpmiddelen en gereedschappen: als zzp’er heb je in veel gevallen zelf de keuze waar en wanneer je werkt. Dit geldt niet altijd, bijvoorbeeld bij het werken op een bouwplaats. De locatie staat dan vast en het kan ook zo zijn dat de bouwplaats om veiligheidsredenen vanaf een bepaald tijdstip niet meer toegankelijk is, waardoor ook de werktijden niet vrij te bepalen zijn. Maar wel met andere belangrijke dingen zoals dat de opdrachtgever bepaalt waarmee er gewerkt moet worden of het bepalen van welke hulpmiddelen de opdrachtnemer moet gebruiken.
• Manier waarop de werkende naar buiten treedt: er wordt gekeken in hoeverre de werkende daadwerkelijk onderdeel uitmaakt van de organisatie waarvoor hij werkt. Bijvoorbeeld in het geval van het verplichten van werkkleding met het bedrijfslogo van de opdrachtgever en/of het verplicht gebruiken van visitekaartjes van het bedrijf.
• Overige relevante aspecten: naast deze 4 elementen (die eigenlijk altijd meegewogen worden om vast te stellen of er sprake is van een gezagsverhouding), zijn er nog enkele andere aspecten die bij deze beoordeling meegewogen kunnen worden.”

Indien er sprake is van één van deze gevallen, dan is er een gezagsverhouding. Een gezagsverhouding kan betekenen dat er een arbeidsrelatie bestaat, wat fiscale gevolgen kan hebben. 

Praktijkvoorbeeld

Een voorbeeld is de organisatie Uber en haar chauffeurs. De bedoeling was dat  de chauffeurs van Uber als zzp’ers gekwalificeerd werden, maar daar was de FNV het niet mee eens. FNV heeft op namens de belangen van de chauffeurs een gerechtelijke procedure gestart.. Er zou tussen Uber en haar chauffeurs sprake zijn van een arbeidsrelatie in plaats van een relatie als opdrachtgever en -nemer.

Uber zegt zelf alleen een platform te zijn waar zelfstandige chauffeurs hun klanten kunnen ontmoeten. Volgens de FNV klopt dit niet. Uber zou namelijk tot in de details de ritten aan het organiseren zijn. Deze chauffeurs moeten zich aan de instructies houden (leiding en toezicht) en daarom heeft de rechter de FNV in gelijk gesteld. De rechter vond dat er een gezagsverhouding was ontstaan waardoor de chauffeurs als werknemers gezien moeten worden.