De dwangsom houdt in dat een bepaalde overtreding niet meer mag worden begaan of moet worden beëindigd. Wordt dat niet gedaan, dan wordt per tijdseenheid (bijvoorbeeld per dag), per afzonderlijke overtreding of in één keer een bedrag verbeurd verklaard. De overtreder moet dit bedrag betalen wanneer hij niet voldoet aan de voorwaarden van de last onder dwangsom.

Wanneer kan een dwangsom worden opgelegd?

Een dwangsom kan alleen worden opgelegd wanneer dit in de wet staat. Dit is het zogenaamde legaliteitsbeginsel: alleen wanneer het in de wet staat, kan de overheid de last onder dwangsom gebruiken.

Wanneer in de wet is vastgelegd dat er bestuursdwang kan worden toegepast houdt dat ook automatisch in dat een last onder dwangsom kan worden opgelegd. Meestal is dit het geval, slechts een enkele keer spreekt de wet apart over een dwangsom die kan worden opgelegd.

Eisen beschikking last onder dwangsom

Wanneer de overheid besluit om een last onder dwangsom te gebruiken om een bepaalde onrechtmatige situatie te herstellen of te voorkomen, zal er een beschikking worden gedaan. Die beschikking moet een aantal zaken verplicht vermelden.

Zo moet erin staan welk voorschrift is overtreden, dat er een last onder dwangsom wordt opgelegd, welke maatregelen de overtreder moet nemen om te voorkomen dat die dwangsom verbeurd wordt verklaard en de termijn waarin dat moet gebeuren. De last onder dwangsom die wordt opgelegd mag niet onnodig zwaar zijn.

Daarnaast kan de last onder dwangsom enkel worden opgelegd aan iemand die in staat is om de last uit te voeren. Het opleggen van een dwangsom aan iemand die dit niet is, zou zinloos zijn.

Niet naleven voorschriften last onder dwangsom

Wanneer de voorschriften van de last onder dwangsom niet worden nageleefd, wordt de dwangsom verbeurd verklaard. Dat houdt in dat de overtreder de dwangsom binnen zes weken moet betalen. De overheid geeft dan een beschikking af waaruit blijkt dat de dwangsom wordt ingevorderd. Dit moet binnen een jaar na het verbeuren van het bedrag gebeuren.

Aangezien het bestuursorgaan een beschikking moet afgeven wanneer er invordering plaatsvindt, betekent dit tevens dat het besluit kan worden voorgelegd bij de bestuursrechter wanneer de overtreder het niet eens is met de invordering van de dwangsom.